Λαπαροσκοπική Ουρολογία

Η λαπαροσκοπική χειρουργική – ή ελάχιστα επεμβατική ή βίντεο χειρουργική ή χειρουργική μέσα από κλειδαρότρυπες (Keyhole Surgery, Schluesselhohlchirurgie) όπως αλλιώς είναι γνωστή – είναι μία χειρουργική μέθοδος, με την οποία η επέμβαση εκτελείται ελάχιστα τραυματικά και επεμβατικά μέσα από μικρές τρύπες που ανοίγονται στην κοιλιά και με την βοήθεια της επισκόπησης του χειρουργικού πεδίου με βίντεο-κάμερα. Η λέξη «λαπαροσκόπηση» προέρχεται από τις λέξεις "λαπάρα" που σημαίνει κοιλιά και "σκοπώ" που σημαίνει βλέπω.

Σε αντίθεση με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, η οποία γίνεται μέσα από μεγάλες τομές στην κοιλιά ώστε να υπάρχει άμεση όραση και απτική επαφή των οργάνων του ασθενούς, στην λαπαροσκοπική ουρολογική χειρουργική εισάγονται στο χειρουργικό πεδίο μέσα από μικρές οπές του δέρματος των 5-10 χιλιοστών ειδικά όργανα και οπτική κάμερα για να πραγματοποιηθεί για παράδειγμα μία επέμβαση στο νεφρό ή στον προστάτη ή στην χοληδόχο κύστη. Η οπτική κάμερα μεταφέρει την εικόνα του χειρουργικού πεδίου μεγεθυμένη κατά 10-15 φορές σε μία οθόνη, έτσι ώστε ο χειρουργός και όλη η χειρουργική και αναισθησιολογική ομάδα να έχει ζωντανά και μόνιμα την εικόνα της επέμβασης μπροστά της.

Ιστορία της λαπαροσκοπικής ουρολογίας

Η πρώτη λαπαροσκόπηση έχει ρίζες ουρολογικές! Το 1901, ο Kelling, ένας χειρουργός από την Δρέσδη της Γερμανίας πραγματοποίησε τις πρώτες λαπαροσκοπήσεις σε ζώα, τις οποίες και ονόμασε «κοιλιοσκοπήσεις», με την βοήθεια ενός κυστεοσκοπίου που εφεύρε ο γερμανός ουρολόγος Nitze δέκα χρόνια νωρίτερα. Η πρώτη ουρολογική λαπαροσκόπηση εκτελέσθηκε από τον Cortesitο 1976 για την αναζήτηση ενός ενδοκοιλιακού έκτοπου όρχεως.

Η πρώτη επιτυχημένη λαπαροσκοπική ουρολογική επέμβαση σε ανθρώπους ήταν μία νεφρεκτομή και έγινε από τον Clayman το 1990. Η τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα έμελε να σημαδέψει καταλυτικά όλη την ιστορία και εξέλιξη της Ουρολογικής Χειρουργικής αφού δεν υπάρχει ανοιχτή χειρουργική επέμβαση που να έχει γίνει επιτυχημένα και λαπαροσκοπικά. Επιπλέον η εξέλιξη της τεχνολογίας των οπτικών ινών, της επεξεργασίας εικόνας μέσω βίντεο και η τελειοποίηση των λαπαροσκοπικών μίνι-εργαλείων έκαναν εφικτό στο μέγιστο βαθμό το όραμα για μία πιο ελάχιστα τραυματική και επεμβατική χειρουργική με ελάχιστες επιπλοκές και πολύ καλά αποτελέσματα συγκρίσιμα με εκείνα των ανοιχτών επεμβάσεων.

Πως γίνεται η λαπαροσκοπική επέμβαση;

Διαμέσου μίας τομής δέρματος του ενός εκατοστού εισέρχεται στην κοιλιά και υπό άμεση όραση ένα λεπτό ειδικό «τηλεσκόπιο», το λαπαροσκόπιο, το οποίο είναι συνδεδεμένο με μία κάμερα για την ζωντανή παρακολούθηση της εικόνας σε μία μεγάλη οθόνη. Κατόπιν εισέρχεται υπό χαμηλή πίεση ένα αδρανές αέριο (συνήθως διοξείδιο του άνθρακα) στην κοιλιά, με την βοήθεια του οποίου διευρύνεται ο ενδοκοιλιακός χώρος, έτσι ώστε να μπορεί να πραγματοποιηθεί με ευχέρεια και χωρίς επιπλοκές η λαπαροσκοπική επέμβαση. Στην συνέχεια γίνονται 2-3 επιπλέον τομές δέρματος του μισού εκατοστού μέσα από τα οποία εισέρχονται τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία για την πραγματοποίηση της λαπαροσκοπικής επέμβασης.

Πλεονεκτήματα λαπαροσκοπικής ουρολογίας

• Ελάχιστος χειρουργικός τραυματισμός ιστών
• Καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα και μικρότερες ουλές
• Ταχύτερη ανάρρωση και γρηγορότερη κινητοποίηση των ασθενών
• Μηδαμινή απώλεια αίματος
• Σημαντικά λιγότερες μεταγγίσεις
• Ταχύτερη έξοδο από το νοσοκομείο
• Χαμηλότερο κόστος νοσηλείας
• Ταχύτερη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες και στην εργασία
• Μεγέθυνση εικόνας κατά 10 έως 15 φορές και καλύτερο φωτισμό
• Βελτιωμένη αναγνώριση και διατήρηση σημαντικών και ευπαθών ανατομικών οργάνων ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που απαιτείται η εξασφάλιση του καλύτερου λειτουργικού αποτελέσματος
• Ευκολία χειρισμών και καλύτερη οπτική εικόνα σε περιοχές δυσπρόσιτες και δυσδιάκριτες, όπως για παράδειγμα καλύτερη δυνατότητα χειρουργικών χειρισμών σε υπέρβαρο ασθενή όπου η κλασσική ανοιχτή χειρουργική θα αντιμετώπιζε το πρόβλημα ενός βαθύτερου και πιο δυσπρόσιτου χειρουργικού πεδίου
• Ελαχιστοποίηση μετεγχειρητικού πόνου
• Μηδαμινές μετεγχειρητικές επιπλοκές που σχετίζονται με το τραύμα, όπως διαπύηση, διάσπαση, κήλη, χρόνιος πόνος, δύσμορφη ουλή κλπ.
• Σημαντικά μικρότερη καρδιαγγειακή και αναπνευστική επιβάρυνση
• Δυνατότητα αντιμετώπισης ασθενών με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό
• Έλλειψη άμεσης επαφής με το αίμα του ασθενούς, προφυλάσσοντας έτσι την χειρουργική ομάδα από την μετάδοση ιογενών λοιμώξεων όπως ηπατίτιδα & AIDS
• Λόγω της αποφυγής δημιουργίας μεγάλων τομών δέρματος και στο τέλος ραψίματος αυτών εξοικονόμηση και συντόμευση του χειρουργικού χρόνου, ο οποίος όμως εξαρτάται και από την εμπειρία του λαπαροσκόπου

Εφαρμογές λαπαροσκοπικής ουρολογίας

Η λαπαροσκοπική χειρουργική έχει καθιερωθεί στην ουρολογία για ένα συνεχώς αυξανόμενο αριθμό ουρολογικών επεμβάσεων. Κάθε ανοιχτή ουρολογική επέμβαση μπορεί να εκτελεσθεί και λαπαροσκοπικά. Το σημαντικό είναι όμως, ποια εμπειρία έχει ο ουρολόγος για να χειρουργεί λαπαροσκοπικά με επιτυχία.

Οι ουρολογικές επεμβάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν λαπαροσκοπικά είναι:

Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις σε παιδιά

Για παθήσεις όρχεων

• Αναζήτηση όρχεως στην κοιλιά για έκτοπο όρχι
• Αντιμετώπιση κιρσοκήλης

Για παθήσεις νεφρών

• Πυελοπλαστική για στένωση της πυελοουρητηρικης συμβολής
• Νεφρεκτομή ή μερική νεφρεκτομή για μη-λειτουργικό νεφρό με επιπλοκές

Για παθήσεις επινεφριδίων

• Επινεφριδεκτομή για παθήσεις των επινεφριδίων

Λαπαροσκοπικές επεμβάσεις σε ενήλικες

Για παθήσεις νεφρών

• Μερική ή ριζική νεφρεκτομή για όγκους των νεφρών
• Νεφροπηξία για συμπτωματικό κινητό νεφρό
• Απλή νεφρεκτομή για συμπτωματικό μη-λειτουργικό νεφρό
• Αφαίρεση ή μαρσιποποίηση νεφρικών κύστεων

Για παθήσεις επινεφριδίων

• Επινεφριδεκτομή για καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους ή για διαταραχή της παραγωγής των ορμονών

Για παθήσεις ουρητήρα και νεφρικής πυέλου

• Πυελοπλαστική για στένωση της πυελοουρητηρικης συμβολής
• Ουρητηρολιθοτομή για αφαίρεση μεγάλων και σφηνωμένων λίθων του ουρητήρα
• Αφαίρεση στενώσεων του ουρητήρα με ή χωρίς επανεμφύτευση του ουρητήρα στην ουροδόχο κύστη
• Ριζική αφαίρεση του ουρητήρα και του νεφρού μαζί με τμήμα της ουροδόχου κύστης που περιβάλει τον ουρητήρα σε κακοήθεις όγκους του ουρητήρα ή της νεφρικής πυέλου
• Απελευθέρωση του ουρητήρα από πιεστικό ουλώδη ιστό σε σύνδρομο οπισθοπεριτοναϊκής ίνωσης (σύνδρομο Ormond)

Για παθήσεις ουροδόχου κύστεως

• Αφαίρεση εκκολπωμάτων
• Ριζική κυστεκτομή και δημιουργία μίας νέας κύστης από λεπτό έντερο

Για παθήσεις προστάτη

• Αφαίρεση λεμφαδένων από την ελάσσονα πύελο για σταδιοποίηση καρκίνου του προστάτη
• Ριζική αφαίρεση του προστάτη για καρκίνο του προστάτη
• Αδενωμεκτομή ή εκπυρήνυση του προστατικού αδενώματος (όπου ο αφαιρείται το εσωτερικό τμήμα του προστάτη που προκαλεί απόφραξη των ούρων και παραμένει το εξωτερικό του τμήμα, δηλαδή ο φλοιός ή η κάψα του προστάτη) για καλοήθη υπερτροφία του προστάτη σε πολύ μεγάλο μέγεθος προστάτη (μεγαλύτερο από 150 κ.εκ.)

Για παθήσεις όρχεων

• Αντιμετώπιση κιρσοκήλης
• Αφαίρεση οπισθοπεριτοναϊκών λεμφαδένων σε καρκίνων των όρχεων

Για γυναικολογικές παθήσεις

• Αντιμετώπιση χαλάρωσης των γυναικολογικών οργάνων
• Ατιμετωπιση ακράτειας ούρων από προσπάθεια